«سکوت» چگونه همه‌چیز را متحول می‌کند؟!

تا به حال از خودتان سوال کرد‌‌‌ه‌­اید که چرا همیشه دوروبرتان شلوغ است؟
افرادی که نماز می‌خوانند هیچ از خود سوال کرده­‌ا‌‌ند که چرا وقتی اقامه می‌­بندند و شروع به نماز خواندن می‌کنند، هزار فکر در سرشان می‌­آید؟ (که شکیّاتِ نماز هم از همین­جا حاصل می‌­شود). اصلِ کار چنان فراموش می­‌شود که ممکن است یادش برود چند رکعت نماز خوانده‌­است!
آیا تا به حال از خود پرسیده‌­اید چرا؟

اجازه دهید به صورت یک داستان حقیقی برایتان تعریف کنم…
من معمولاً آدمِ ساکتی هستم. سال­‌هاست که ساکتم. مگر موردی باشد یا ضرورتی وجود داشته باشد که صحبت کنم.

چون رفت‌­وآمدم در داخل شهرها معمولاً با تاکسی است؛ وقتی سوار تاکسی می‌­شوم، ساکت نشسته‌­ام و یا در مسافرت با یک جمع، من ساکت نشسته­‌ام. حتی در جایی مثل مهمانی یا گردش، ساکتم و معمولاً گوش می­‌کنم.
بعد از مدتی متوجه می‌شوم این سکوت بار سنگینی است!
ناگهان یک نفر از آن طرف داد می‌­زند:«خب، محمود آقا دیگر چه خبر؟ حالتان چطور است؟»
می­‌گویم: «ممنون، خوبم».
و دوباره سکوت حکم­‌فرما می‌­شود…
کمی بعد دوباره سوالی دیگر از من می­‌پرسند!

از خودم می­‌پرسم:
چرا این­قدر اصرار هست که سکوت را بشکنیم؟
چرا این­قدر ما از سکوت و خلوت فرار می­‌کنیم؟

توجه کرده‌­اید؟ مثلاً موسیقیِ موردِ علاقه‌­مان را درخواست می‌­کنیم، بگذارند و گوش ­کنیم. تا شروع به پخش می‌­شود، همه شروع  به حرف زدن می‌­کنند! چرا؟ مگر این موسیقی را درخواست نکردیم؟ خب بنشینیم و گوش کنیم.

به تجربه دریافتم سکوت و خلوت برای انسان کارِ مشکلی است.
آدم سرِ خودش را به تلویزیون، رادیو، روزنامه، صحبت­‌کردن، تلفن‌­کردن گرم می‌­کند که خلوت و سکوت را حس نکند!
سوارِ هر ماشینی که می­شوم، چون ساکت هستم، بلافاصله راننده یا شروع به صحبت می­‌کند یا رادیو را روشن می­‌کند. از خودم می‌­پرسم: چرا؟

راستی چرا ما این­قدر از سکوت و خلوت فرار می‌­کنیم؟

یک روز به یکی از عزیزانم گفتم این را به خاطر بسپار که:
«انسان در سکوت و خلوت بزرگ می­‌شود. بزرگی و عظمتِ بشر، ناشی از تمرکز و سکوت است».
جوابِ مسائلِ ما در «سکوت» است نه در هیاهو و تماشای تلویزیون یا رادیو گوش دادن!

چرا «سکوت» را می­‌شکنیم؟
شاید دلیلش این باشد که نمی­‌خواهیم با خودمان روبه‌رو شویم.
نمی­‌خواهیم افکارمان بالا بیایند و خودشان را به ما نشان دهند! کدام افکار؟ افکاری که جزئی از من و حرفِ درونِ من هستند.

تمامِ کسانی که به عنوانِ بزرگان و پیامبران از آن‌ها نام می­‌بریم، بالاجبار یا به انتخاب خودشان مدت­‌های طولانی در سکوت بوده‌­اند. یا چوپان بوده‌­اند یا در مسیر بی­‌سروصدایی بوده‌­اند یا تشویق شده­‌اند که «سکوت» کنند و جوابِ خیلی چیزها را پیداکرده­‌اند.

مطمئن باشید آلبرت انیشتین، رابطه نسبیت را در خیابان لاله‌­زارِ تهران پیدانکرده‌­است!
حضرتِ محمد یا حضرت عیسی در شهر نیویورک، وحی نگرفته­‌اند!

می­‌خواهم به شما پیشنهادکنم که:
قدرِ «سکوت» را بدانید و تعمداً و با برنامه برای رشد و بزرگ‌­شدنِ روح و روانتان تمرینِ «سکوت» کنید و روزه‌­­ی «سکوت» بگیرید.

آموزش مرتبط:  یک تمرین طلایی!

تمرین:

حداقل دو تا ۱۵ دقیقه، شب قبل از این که بخوابید، رادیو و تلویزیون و صحبت‌کردن و… همه را کنار بگذارید و ۱۵ دقیقه با خودتان خلوت کنید و اجازه دهید این افکار از درونتان عبورکنید.
برای این که خوب جا بیفتد، فکرکنید کنار پنجره نشسته‌­اید و در حال تماشای عبور و مرور مردم هستید
نه قضاوت می­‌کنید، نه حکم می­‌دهید، نه می­‌گویید تندتر یا کندتر برو.
بایست کنارِ پنجره­‌ی ذهنت و به درونت نگاه کن.
بعضی فکرها نامطبوع‌­اند، برخی گناه‌­آلود، برخی شوق‌­انگیزند، برخی به آدم قدرت و انرژی می‌­دهد. در آن لحظه درگیر این موضوعات نباشید. فقط اجازه دهید افکار بیایند و بروند، و فقط ناظر باشید.
شاید کار آسانی نباشد ولی به شما پیشنهاد می­‌کنم این تمرین را انجام دهید. مطمئن باشید پس از ۲۱ روز تا ۱ ماه، تغییرات عظیمی در خودتان احساس خواهید کرد.

صبح‌ها قبل از این که از بستر بیرون بیایید. چشمتان که باز شد، خدا را شکر کنید که زند‌ه‌­اید و نفس می‌­کشید و مأمنی دارید؛ و بعد اجازه دهید افکار از ذهنتان بگذرد.

من سال­‌هاست این تمرین را انجام می‌دهم و باید بگویم تمام این برنامه­‌ و سخنرانی­‌ها و ایده‌­ها و راه‌­های زندگی‌­ام را من در این خلوت‌­ها پیداکردم. امیدوارم شما این تمرین را جدی بگرید و از پیشرفت‌­هایتان را با من در میان بگذارید.
امیدوارم که همان­طور که در ادیانِ مختلف به روزه­گرفتن توصیه می­شود(یعنی ما بر غذاخوردنمان کنترل داشته­‌باشیم و جلوی نفس‌مان را بگیریم و انضباط روحی و روانی پیدا کنیم) یک روزی هم بر ما رسم شود که روزه‌­ی سکوت بگیریم.
معروف است که گاندی هفته‌­ای یک روز(حداقل) روزه­‌ی سکوت می­‌گرفت. و در آن سکوت بود که راه­‌حل­‌ها را پیدامی­‌کرد. در آن لحظات بزرگ بود که ایشان رسالت خود را پیدا کرد.

بیایید به هم کمک کنیم که:
سکوت و لحظاتِ سکوت را که می‌­تواند لحظاتِ مرگباری به نظرِ ما برسد، به لحظاتِ امیدبخش، نجات­بخش و لحظاتی تبدیل کنیم که راهکارهای زندگی را به ما نشان دهد.

به قول حضرت حافظ:
سال­‌ها دل طلبِ جامِ جم از ما می­‌کرد
آن­چه خود داشت، ز بیگانه تمنا می­‌کرد

جواب و سوال در درونِ من و شماست. بیرون از خود  دنبال آن ن­گردید.
پیشنهادمی­‌کنم:
سکوت را با خاموشی، با مرگ مساوی ندانیم. سکوت، مرگِ جهل است.

سکوتِ عمدی، مرگِ ناخوشی­‌هاست. مرگِ بیماری­‌هاست. مرگِ ناخرسندی­‌هاست.
تمرین کنید…
خواهیددید که هم از لحاظِ جسمی خیلی‌قوی‌­تر و سلامت‌­تر خواهیدشد و کمتر مریض می‌شوید (چون مسائلی که در درون هست آشکار می‌­شود و برای آن‌ها راه‌حل پیدا می­‌کنید) و هم از لحاظ روانی آرامش می­‌یابید. اگر نماز می­‌خوانید، نمازتان را با خلوص نیت می‌­خوانید و فکرِ دیگری هم سراغ شما نمی‌­آید. چون این فکر، قبلا در زمانِ خودش آمدهو با آن روبه‌رو شده‌اید.

افکار مانند بچه‌­های لجباز و شیطانی هستند که دامانِ پدر و  مادرشان را گرفته و رها نمی­‌کنند و اگر گوش به حرفِ این بچه ندهی، او از خواسته­‌اش دست نمی‌کشد. اگر یک سال هم طول بکشد، یک سال پای تو را می­‌چسبد. این افکاری که در ذهنِ من و شما هستند، مثل همان بچه­‌ها سمج و پیگیرند و هر روز هم تعدادشان بیشتر می‌­شود. کمی سکوت کنید… نه اینکه حرفشان را اجرا کنید یا آن‌ها را نفی کنید نه! فقط حرفشان را بشنوید. اگر حرفشان را بشنوید، از فشارشان کاسته می‌­شود و رهایتان خواهند کرد.
وای به روزی که حرفشان را نشنوید. چون این افکار از جنسِ انرژی و هیجان هستند، می­‌خواهند تجلی کنند. شما فقط خوابشان را می­بینید. رویایشان را می­بینید، می­بینید دارید کتاب می‌­خوانید ولی متوجه نمی­‌شوید چه چیزی نوشته­ شده. برای این که تمرکز ندارید. و می­‌دانید که راه موفقیت، تمرکز است. وقتی شما تمرکز داشته ­باشید و فکرتان روی یک جهت باشد، هر مسئله‌­ای باشد، حل می‌­شود. ولی آنچه که تمرکز را برهم­‌می‌­زند، این افکار هستند. که مثل بچه­‌ها ناله می­‌کنند و تمرکزی باقی نمی­‌گذارند.
به حرفشان گوش کنید و برایشان وقت بگذارید ولی این بدان معنا نیست که با آن‌ها موافقید یا به خواسته­‌هایشان عمل­ خواهیدکرد.

فردی که گریه و ناله می­‌کند. اگر به حرفش گوش کنید، ممکن است ظرفِ ۱۰-۱۵ دقیقه مسئله‌­اش حل شود. ولی اگر گوش به حرفش ندهید، از دستِ شما عصبانی شده و دادوفریاد خواهدکرد. ول نمی­‌کند، شکایت و پیگیری می­‌کند و غرمی­زند و مزاحمت می­‌شود. ولی اگر بایستی و حرفش را گوش کنید، ۱۵ دقیقه‌­ای تمام می­‌شود. مگر چقدر گریه­‌ی یک نفر طول می­‌کشد؟ چقدر می‌­تواند داد بزند؟ بگویید بفرمایید، من در خدمتِ شما هستم. هر چه می­‌گوید، یواش­‌یواش کم می‌­شود و انرژی­‌اش تمام می­‌شود. چرا کاری که ما می‌­توانیم در ۱۵ دقیقه انجام دهیم، سال­‌های سال با خودمان بکشیم؟

تمرینِ سکوت کنیم و در سکوت خیلی مسائل برای ما برملامی­‌شود. آن‌ها را می­بینیم. اگر مصلحت‌مان هست انجام می­‌دهیم و اگر نیست، انجام نمی­دهیم. آرامش پیدامی­‌کنیم و این تمرینی برای ما می­‌شود که کمتر حرف بزنیم و بیشتر نگاه کنیم. و این قدرت را به ما می‌­دهد که اطلاعات را از دنیا برداریم. همان­طور کا یادمی‌­گیریم به حرفِ بچه و همسر و همسایه­‌ها گوش کنیم و حتی به حرف پرنده­‌ها و درختان. دیگر ازخودبیگانه نیستیم.

خواهش می­‌کنم تمرینِ ۱۵ دقیقه‌ای سکوت را از همین امروز شروع کنید و اگر توانستید، این زمان را بیشتر کنید. اگر مغز شما به شما پیغامی داد، قلم و کاغذی دربیاورید و ایده­‌اش را یادداشت کنید. سپس در زمانِ مناسب به آن یادداشت­‌ها نگاه کنید. مطمئن باشید که زندگی­‌تان بسیار آسان­تر خواهدشد. به شرطی که سکوت را لحظاتِ مرگبار و فشار احساس نکنید و با میل و انتخاب به سویش بروید.

دوستدارتان
محمود معظمی